ลูกล้อ มีต้นกำเนิดมาจากที่ไหน?

ลูกล้อ (Caster) ลูกล้อ แปลว่าอะไร?

ลูกล้อหมายถึง ส่วนของรถซึ่งเป็นวงกลมสำหรับหมุนเคลื่อนพารถไป เราจึงเรียกว่า ล้อ หรือ ลูกล้อนั้นเองครับ แล้วลูกล้อมีประโยนช์อย่างไรบ้าง?

ลองลากล้อรถเข็นดูโดยไม่มีล้อดูบ้างแล้วรู้สึกอย่างไร การลากน้ำหนักไปกับพื้นต้องออกแรงมากใช่มัยครับ เพื่อสู้กับความฝืดที่ผิวสัมผัสของวัตถุระหว่างน้ำหนักกับพื้น แต่เมื่อเราใช้ท่อนไม้กลมๆ หนุนให้น้ำหนักกลิ้งไปบนนั้น สังเกตุได้ว่าไม้จะช่วยลดความฝืดลงไปได้มากใช่มัยครับ แต่แล้วน้ำหนักกลิ้งไปได้ไม่เท่าไรก็ตกจากท่อนไม้นี้แหละคือปัญหาอีกอย่างที่ต้องคิด เพื่อให้น้ำหนักกลิ้งไปได้ไกลขึ้น โดยไม่ต้องคอยเก็บท่อนไม้ไปหนุนทอยกันไปตลอดทางใช่มัยครับ จึงเกิดการประดิษฐ์ลูกล้อโดยใช้แกนเสียบกลางลูกล้อขึ้นมา และยึดแกนติดกับน้ำหนักของล้อ แกนนี้ถูกเรียกว่า เพลานั้นเองครับ แล้วนำมาเทียมสัตว์เลี้ยงที่ใช้แรงงาน เช่น ม้า วัว ให้ลากน้ำหนักนี้ได้ เพื่อบรรทุกของให้เยอะขึ้น ซึ่งรถคันแรกก็ทำด้วยไม้ก็สร้างขึ้นมาในลักษณะนี้ครับ

แรงฉุดน้ำหนักก็ยังต้องสู้กับความฝืด ระหว่างลูกล้อกับเพลาอยู่ คนทำรถ จึงหาวิธีลดความฝืดนี้ โดยการใช้ไขมันหล่อลื่นทาที่เพลาบ้าง ใช้หนังหมูแห้งฉ่ำน้ำมันหุ้มเพลาบ้าง แต่วิธีดังกล่าวยังไม่เหมาะที่จะใช้กับลูกล้อโลหะที่หมุนด้วยความเร็วสูง ซึ่งต้องทนแรงและความร้อนสูง จึงนำเอาหลักการกลิ้งน้ำหนักบนท่อนไม้กลมมาใช้ โดยใช้ท่อนเหล็กกล้ากลมหลายๆท่อนใส่ในตลับบังคับแท่งลูกลื่นให้สัมผัสพอดีกับเพลา ส่วนตลับยึดตรึงกับลูกล้อ ใช้น้ำมันหล่อลื่นลดความฝืดระหว่างแท่งลูกลื่นกับตลับ ส่วนประกอบที่สวมเพลานี้ เรียกว่า ตลับลูกลื่น          

ในการขุดค้นโบราณวัตถุแถบเอเชียไมเนอร์ (Asia Minor)ได้พบชิ้นดินเผาซึ่งมีรูปแสดงว่า ชาวสุเมเรียน (Sumerians) เมื่อประมาณ 3500 ปีก่อนคริสต์ศักราช ได้รู้จักใช้รถซึ่งมีลูกล้อที่ปรับปรุงดีกว่ารูปเขียงไม้แล้ว ลูกล้อดังกล่าวประกอบด้วยชิ้นไม้รูปเสี้ยวโค้งยึดเข้ากับแกนกลางและรัดวงล้อด้วยหนัง ต่อมา อีกประมาณ ๒,๐๐๐ ปี ชาวอียิปต์ จีน บาบิโลเนีย และกรีกปรับปรุงลูกล้อ โดยใช้กงสี่หรือหกซี่ และใช้แถบโลหะรัดขอบวงล้อ          

รถในสมัยโบราณมีประเภทล้อเดียวและสองล้อ สร้างกันแบบต่างๆ ตามลักษณะการใช้ เช่น ประเภทเพรียวและเบาสำหรับใช้เป็นรถรบ ประเภทแข็งแรงและช้าสำหรับใช้เป็นเกวียนบรรทุก รถสี่ล้อมีเพลาหน้าสามารถเลี้ยวได้ เพิ่งจะถูกประดิษฐ์ขึ้นในคริสต์ศตวรรษแรก โดยเผ่าเซลต์ (Celt) ในยุโรปตะวันตก          

ลูกล้อมีบทบาทสำคัญในการคมนาคม ซึ่งเป็นสื่อในการเผยแพร่อารยธรรม คือช่วยให้ชุมชนที่อยู่ห่างไกลกัน สามารถเดินทางติดต่อกันได้สะดวกและรวดเร็วขึ้น เช่น ในการค้าขายหรือทำสงครามระหว่างกันและกัน เป็นที่น่าคิดว่า ชาวอินคา(Inca) และชาวแอซเต็ก (Aztec) ในอเมริกาใต้และอเมริกากลางได้บรรลุอารยธรรมรุ่งเรืองในสมัยโบราณได้โดยที่ยังไม่รู้จักลูกล้อและม้ามาก่อนหน้าที่พวกสเปนจะไปถึงดินแดนแถบนั้นเลย